Thee bestaat in vele soorten en smaken, maar over één variant wordt vaak wat minder gesproken: gefermenteerde thee. Dit terwijl fermentatie een belangrijk onderdeel van veel traditionele theesoorten is, en steeds meer mensen zelf experimenteren met thuis thee fermenteren. In deze blog lees je wat gefermenteerde thee is, welke soorten er zijn, hoe het fermentatieproces werkt én hoe je er thuis zelf mee aan de slag kan.

Wat is gefermenteerde thee?

Gefermenteerde thee is thee waarbij het blad tijdens of na de verwerking gecontroleerd is blootgesteld aan natuurlijke micro-organismen zoals bacteriën of schimmels. Bij dat proces veranderen geur, smaak, kleur en soms ook samenstelling. Het bekendste voorbeeld van volledig gefermenteerde thee is pu-erh uit China.

Let op: fermenteren is iets anders dan oxideren. Bij zwarte thee is sprake van oxidatie (reactie met zuurstof), terwijl fermentatie het werk is van levende micro-organismen.

Benieuwd naar hoe pu-erh precies tot stand komt? Lees dan deze blog over pu-erh thee.

Welke soorten gefermenteerde thee zijn er?

De bekendste gefermenteerde theesoorten zijn:  

• Pu-erh thee (China) – volledig gefermenteerd, vaak jarenlang gerijpt.
• Dark tea (hei cha, uit andere delen van China).
• Kombucha – een gefermenteerde drank gemaakt van gezoete thee, waarbij een SCOBY (symbiotische cultuur van bacteriën en gisten) wordt gebruikt.

Deze theesoorten hebben vaak een aardse, zachte, soms licht zurige smaak. Heel anders dan reguliere zwarte of groene thee. Ze worden gewaardeerd vanwege hun complexe smaakprofiel en lange houdbaarheid.

Hoe werkt fermenteren?

Bij fermentatie zetten bacteriën, schimmels of gisten bepaalde stoffen in de thee om. Hierbij ontstaan onder andere organische zuren, enzymen en nieuwe smaakstoffen. Voor traditionele gefermenteerde theesoorten gebeurt dit proces onder gecontroleerde omstandigheden op de plantage of in speciale opslagruimtes.

Bij fermenteren thuis, zoals bij kombucha, voeg je zelf micro-organismen aan zoete thee  toeen laat je het gecontroleerd vergisten. Aandachtspunten:

• Werk schoon en hygiënisch.
• Gebruik steriel materiaal.
• Hou de temperatuur stabiel.
• Let goed op geur, kleur en smaakverandering.

Zelf thee fermenteren: hoe doe je dat?

Wil je thuis experimenteren met gefermenteerde thee? De meest toegankelijke vorm is kombucha maken:

1. Zet een liter sterke, afgekoelde zwarte of groene thee.
2. Voeg 100 gram suiker toe en roer goed door.
3. Voeg een SCOBY en wat startervloeistof toe.
4. Dek af met een schone doek en laat 7 tot 14 dagen fermenteren bij kamertemperatuur.
5. Proef na een week dagelijks om de gewenste smaak te bepalen.

Wil je je verder in kombucha verdiepen? Lees dan onze blog over kombucha.

Is gefermenteerde thee gezond?

Er wordt veel geschreven over de mogelijke gezondheidsvoordelen van gefermenteerde thee, zoals ondersteuning van de darmflora of een mild ontgiftend effect. Wetenschappelijk bewijs is daarvoor echter nog beperkt. Wel is gefermenteerde thee voor veel mensen een prettige aanvulling binnen een gevarieerd voedingspatroon.

Drink gefermenteerde thee vooral als je houdt van de bijzondere smaak. Ga je zelf aan de slag met fermenteren? Zorg dan dat je zorgvuldig en hygiënisch te werk gaat.  

Waar koop je gefermenteerde thee?

Gefermenteerde thee koop je bij gespecialiseerde theewinkels of natuurwinkels. Let op de kwaliteit, herkomst en productiedatum. Een paar voorbeelden van handige producten en gefermenteerde thee:

• Pu-erh cakes of losse pu-erh bij theespecialisten
• Kant-en-klare kombucha in natuurwinkels
• Startersets en SCOBY’s voor wie zelf kombucha wil maken

Op zoek naar een theewinkel bij jou in de buurt? Klik hier voor een overzicht van theewinkels in jouw regio.

Conclusie: wat is gefermenteerde thee?

Gefermenteerde thee is een verzamelnaam voor theesoorten die door micro-organismen zijn veranderd in smaak en samenstelling. Denk aan pu-erh of kombucha. Deze thee biedt een unieke smaakbeleving en een interessante aanvulling op je theerepertoire. Wil je zelf aan de slag? Begin dan klein, werk hygiënisch en ontdek wat fermentatie je kan brengen.